ساختمان اداری شامل واحدهای مختلفی می شود که شرکت ها و بیزینس های مختلف در آن به فعالیت می پردازند. علاوه بر اینکه تمامی اصول اولیه طراحی پلان ساختمانی در طراحی پلان ساختمان اداری نیز رعایت می شود، چند نکته کلیدی دیگر نیز وجود دارد که با رعایت آن می توان تضمین کرد تمامی واحدهای موجود در یک ساختمان اداری، استاندارد و اصولی طراحی شده اند. در ادامه به چند نکته درباره اصول طراحی پلان اداری اشاره خواهیم کرد
چه نکاتی در طراحی پلان ساختمان اداری اهمیت دارد
اگرچه امروزه اغلب واحدهای اداری به شکل فلت (flat) طراحی می شوند تا در نهایت هر کسب و کاری بتواند با توجه به نیاز خود آن را پارتیشن بندی کرده و پلان مخصوص به خودش را داشته باشد، اما در هر حال یک ساختمان اداری نیز همانند یک ساختمان مسکونی نیاز به یک نقشه اولیه دارد که برخی فضاها در آن مشخص شود. در این پلان اولیه برای یک ساختمان اداری نیز باید برخی نکات رعایت شود
ضوابط و استانداردهای ساختمان اداری
یکی از الزامات سازمانها و شرکتها رعایت ضوابط و استانداردهای فضای اداری در محل کار است؛ بر این اساس شرکتها موظفاند حداقل فضای مورد نیاز کارمندان را در اختیارشان قرار دهند. باید بین فضای کار با فعالیتهایی که در محیط کار انجام میشود هماهنگی وجود داشته باشد. برای فعالیتها و فرایندهای کاری مختلف، انواع دفتر اداری مورد نیاز است؛ در این مقاله به معرفی استاندارد فضای اداری برای هر نفر در فضای کاری سازمانها میپردازیم
اهمیت رعایت ضوابط و استانداردهای فضای اداری
دو ویژگی مهم محیط کاری شامل راحتی و طراحی خوبی است که سبب رفاه کارمندان میشود و کمیت و کیفیت بازدهی آنها را افزایش میدهد. افراد بیشتر زمان خود را در انواع دفتر اداری میگذرانند؛ از این رو رعایت استانداردهای مربوطه بسیار مهم است. بر اساس پروتکلهای بینالمللی در کنار استانداردهای فضای اداری باید جنبههای دیگر طراحی شامل چیدمان، ارگومتری و استاندارد میزهای کار نیز مورد توجه قرار گیرد.
استفاده صحیح از عناصر مختلف در محیط کاری و چیدمان درست آنها موجب افزایش خلاقیت کارمندان خواهد شد. از سوی دیگر نقش چیدمان وسایل و تجهیزات اداری سازمان یا شرکت در افزایش تعامل بین کارمندان هر مجموعه انکارناپذیر است. زیرا افرادی که بخش زیادی از روز خود را در محیط کاری و در کنار سایر کارمندان میگذرانند باید بتوانند تعاملات مناسبی در این فضا داشته باشند.
محیط زیست عامل دیگری است که تحت تأثیر انتخاب درست فضای داخلی محیط کاری قرار میگیرد. رعایت درست استانداردها در مورد چیدمان صحیح، لحاظ کردن تغییرات احتمالی و استفاده از مواد مناسب میتواند از تخریب زیاد در آینده جلوگیری کند. همچنین مصرف انرژی برای گرمایش و سرمایش فضای اداری کاهش مییابد
عوامل مختلفی در تعیین ضوابط و استانداردهای فضای اداری برای هر نفر دخیل هستند و در یک سازمان فضای اداری باید طبق استانداردهای موجود طراحی گردد. چنانچه در چیدمان و طراحی فضای کاری استانداردهای مورد نظر رعایت نشود باعث مشکل در محیط کار میشود؛ بهطوری که رفتوآمد و کارمندان دچار مشکل خواهد شد و آنها احساس خستگی و سردرگمی میکنند. در هنگام طراحی انواع دفتر اداری باید ابعاد حداقلی فضای کار مورد توجه قرار گیرد؛ طبق استانداردهای بینالمللی این ابعاد به شرح زیر هستند
- ارتفاع: ۲٫۷ متر
- مساحت: ۹ مترمربع
- مساحت بهازای هر کارمند: حداقل ۵ مترمربع
این ابعاد مقدار حداقلی هستند و در دفاتر کاری مختلفی با اهداف سازمانی متفاوت مقدار این ابعاد میتواند تا چندبرابر افزایش پیدا کند. حداقل 5 متر مربع بهازای هر نفر کارمند بهصورت زیر تقسیمبندی میشود:
- فضا برای نشستن و انجام امور دفتری: ۴ مترمربع
- فضا برای قراردادن کمد فایل: ۱ مترمربع
- برای هر صندلی اضافه مراجعه کننده ها: ۱٫۵ مترمربع
علاوه بر اینها، در طراحی دفتر اداری، باید فضاهایی هم برای سایر امور در نظر گرفت. نمونههایی از این فضاها عبارتاند از:
- بوفه: فضای بسته یا بازی برای نوشیدن و خوردن
- اتاق استراحت: فضای بسته یا نیمه بازی برای استراحت بین کار
- اتاق کپی: فضای بسته یا بازی برای تجهیزات کپی، چاپ، اسکن و سایر امورات اداری
- کمدهای شخصی: فضای بسته یا نیمه بازی برای وسایل شخصی کارمندان
- بایگانی: فضای بستهای برای نگهداری اسناد
- انبار: فضای بسته یا بازی برای نگهداری وسایل کار
- اتاق انتظار: فضای بسته، نیمهباز یا بازی برای مراجعهکنندگان
- راهروها و فضاهای رفتوآمد
اگر در طراحی دکوراسیون دفتر کار ضوابط و استانداردهای فضای اداری رعایت شود میتواند این دفاتر محل مناسبی برای کار کارمندان باشد و بازدهی آنها را نیز افزایش دهد. همچنین برای تأثیر بر شکوفایی خلاقیت کارکنان باید از عناصر محیط کار به درستی استفاده شود و ارگومتری رعایت شده و حداقل فضای مورد نیاز کارمندان تأمین گردد. انواع دفتر اداری با مشخصات ویژهای وجود دارد که برای فعالیتیهای خاصی مناسب هستند. سیستم HSE برای فضاهای کاری قانونیهایی را مطرح میکند که در این مقاله نمونههایی از استاندارد فضای اداری برای هر نفر طبق استانداردهای بینالمللی بیان شد.
اصول کلی طراحی ساختمان اداری
شرکتها و ادارهها جز مکانهایی هستند که اغلب ما انسانها روزانه زمان زیادی را در آنجا سپری میکنیم بههمین دلیل طراحی این محیطها باید براساس اصول معماری انجام شود تا فضا به لحاظ راحتی و کاربردی بودن متناسب با نیاز سازمان و پرسنل باشد. طراحی ساختمان اداری و الزامات اجرایی در آن امروزه به بخش تاثیرگذار و جدایی ناپذیر از معماری داخلی ساختمان تبدیل شده و نقش مهمی در حوزه طراحی ایفا میکند. برای اینکه طراحی ساختمان شرکتها و فضاهای اداری به صورت اصولی انجام شود، باید حتما به سراغ معماران داخلی با تجربه در این زمینه بروید.